ตณฺหาย อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจํ นุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ นุปฺปชฺชติฯ สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ มคฺควิปฺปยุตฺตตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติ สมุทยสจฺจญฺจ นุปฺปชฺชติฯ

(2) อตีตวาโร

(ก) อนุโลมปุคฺคโล

[38] (ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

อนภิสเมตาวีนํ เตสํ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ฯ อภิสเมตาวีนํ เตสํ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ข) ยสฺส วา ปน…เป.… อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

[39] (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

อนภิสเมตาวีนํ เตสํ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อภิสเมตาวีนํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ มคฺคสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ข) ยสฺส วา ปน…เป.… อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) อนุโลมโอกาโส

[40] ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ…เป.…ฯ

(ยตฺถกมฺปิ สพฺพตฺถ สทิสํฯ ตนฺตินานากรณํ เหฏฺฐา ยตฺถกสทิสํ)ฯ

(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา

[41] (ก) ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

สุทฺธาวาสานํ ทุติเย จิตฺเต วตฺตมาเน อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ตตฺถ สมุทยสจฺจํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อิตเรสํ จตุโวการานํ ปญฺจโวการานํ เตสํ ตตฺถ ทุกฺขสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สมุทยสจฺจญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ…เป.… อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ